Μείνεται συντονισμένοι στον 935radio....


Ενημέρωση για όλα!

Τετάρτη 9 Μαρτίου 2011

Αφιέρωμα του Αθηναϊκού Πρακτορείου στα Τσακώνικα και την ταινία «Καούρ κάματε».

9 Μαρτίου 2011.
Διαβάστε το άρθρο του Αθηναϊκού Πρακτορείου ειδήσεων, για την ταινία - Ντοκιμαντέρ «Καούρ εκάματε» για την υπό εξαφάνιση τσακωνική διάλεκτο που θα προβληθεί στο 13ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ στη Θεσσαλονίκη. 
Για την συμμετοχή της ταινίας στο φεστιβάλ, είχαμε γράψει σε παλιότερο άρθρο μας με τίτλο "Ενα μοναδικό ντοκιμαντέρ για την Τσακώνικη Διάλεκτο".


"Η ταινία «Καούρ εκάματε» για την υπό εξαφάνιση τσακωνική διάλεκτο θα προβληθεί στο 13ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ.
Τους επισκέπτες του Λεωνιδίου Αρκαδίας καλωσορίζει η επιγραφή «Καούρ εκάματε», που στην τσακωνική διάλεκτο σημαίνει «Καλώς ήρθατε».
Στην περιοχή της Κυνουρίας, στη σκιά του Πάρνωνα με θέα προς το Μυρτώο πέλαγος, οι κάτοικοι χρησιμοποιούν στην καθημερινή τους επικοινωνία τα τσακωνικά, τον μοναδικό «επιζώντα» της Δωρικής διαλέκτου.
Η τσακωνική διάλεκτος χρησιμοποιείται στα χωριά Μέλανα, Τυρός, Σαπουνακέικα, Βασκίνα, Πραστός, Σίταινα, Καστάνιτσα και στην πρωτεύουσα του δήμου Νότιας Κυνουρίας, το Λεωνίδιο.
Υπάρχουν τρεις διαφορετικές παραλλαγές της διαλέκτου: το ιδίωμα της νότιας Κυνουρίας (Τυρός, Μέλανα κλπ.), το ιδίωμα της Καστάνιτσας-Σίταινας και το ιδίωμα της Προποντίδας. Το τελευταίο δεν ομιλείται πια από κανένα.
Στα δωρικά χαρακτηριστικά της τσακωνικής συγκαταλέγονται: η χρήση του -α- αντί του -η- (π.χ. μάτερ - μάτη, αντί για μήτηρ), η τροπή του θήτα σε σίγμα (π.χ. κρίσα αντί για κριθάρι), η αποβολή του σίγμα ανάμεσα σε δύο φωνήεντα (π.χ. ορούα αντί για ορώσα), και ο ρωτακισμός, δηλαδή η τροπή του τελικού σίγμα σε ρο όταν ακολουθεί φωνήεν (π.χ. καούρ εκάματε, που σημαίνει καλώς ήλθατε).
Οι ομιλητές της διαλέκτου σήμερα υπολογίζονται γύρω στις 2.000- 4.000.
Καταγραφή της τσακωνικής διαλέκτου στα χωριά της Κυνουρίας επιχείρησαν οι σκηνοθέτες Ελισάβετ Λαλουδάκη και Μάσιμο Πιτσοκάρο, στο ντοκιμαντέρ τους με τίτλο "Α Γρούσσα Νάμου" (Η Γλώσσα μας), που θα προβληθεί στο 13ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Οι δύο σκηνοθέτες παρακολουθούν με την κάμερά τους κατοίκους, ηλικιωμένους και νεότερους, της Κυνουρίας να χρησιμοποιούν την τσακωνική διάλεκτο στις καθημερινές τους δραστηριότητες
«Μπήκαμε σε σπίτια και σε καφενεία και ακούσαμε συγκινητικές ιστορίες. Καταλάβαμε ότι η γλώσσα πεθαίνει, αλλά δυστυχώς όχι μόνη της. Μαζί της φεύγει κι ένας ολόκληρος τρόπος ζωής» εξηγεί στο ΑΠΕ- ΜΠΕ η σκηνοθέτρια, Ελισάβετ Λαλουδάκη.
«Στόχος μας ήταν να καταφέρουμε να μεταδώσουμε τη χαλαρή ατμόσφαιρα που επικρατεί στην περιοχή, να κάνουμε μια ταινία για μια γλώσσα που χάνεται και να είναι ανάλαφρη και ζωντανή, σα δροσερό αεράκι», προσθέτει.
Μέσα από τις προσωπικές τους ιστορίες, οι κάτοικοι εξιστορούν τη σχέση τους με τα τσακωνικά, τις μνήμες τους από την παλαιότερη και περισσότερο εκτεταμένη χρήση της διαλέκτου και τις προσπάθειες που κάνουν να μεταφέρουν τις γνώσεις τους στα παιδιά.
Στα πρόσωπα της ταινίας συγκαταλέγεται η Μηλιώ Κουνιά από τα Μέλανα, εκδότρια της εφημερίδας "Κυνουρία" και ανιψιά του μελετητή-τσακωνολόγου Θανάση Κωστάκη, η οποία επιχειρεί να πείσει τα παιδιά να οργανώσουν μια θεατρική παράσταση, προκειμένου να έρθουν σε επαφή με τη διάλεκτο. Επίσης, στο ντοκιμαντέρ εμφανίζονται ο Μαξίμ και η Βαλεντίνα, δύο νέοι Ρώσοι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Αγίας Πετρούπολης, οι οποίοι έχουν έρθει στην περιοχή για να πραγματοποιήσουν γλωσσολογική έρευνα.
Όπως επισημαίνουν σε σημείωμά τους οι σκηνοθέτες του ντοκιμαντέρ, «οι Τσάκωνες ανήκουν στον παλαιό κόσμο. Η επαφή τους με τον Ξένο, το άνοιγμα στον τουρισμό, η μετανάστευση, η σύγχρονη ζωή ελάχιστα άλλαξε τις δομές και τους κανόνες της κλειστής τους κοινωνίας. Για να είμαστε ακριβείς, δεν επιδιώκουν την απομόνωση, απλώς επιδεικνύουν μια πεισματική άρνηση να δεχτούν τις εξελίξεις. Η προσκόλλησή τους στην αρχαία δωρική γλώσσα όταν όλος ο κόσμος τριγύρω τους, ακόμη και οι μη Έλληνες, υιοθετούσε την Κοινή, είναι μόνο μια όψη, ίσως η πιο ακραία, της απροθυμίας τους να αλλάξουν. Μέσα σε αυτό το αυστηρά περιχαρακωμένο περιβάλλον, τα όρια είναι πολύ σημαντικά, σχεδόν ιερά. Στην Τσακωνιά ο ξένος δεν μπαίνει εύκολα σε σπίτι, τελεία και παύλα».
Μέσα στο περιβάλλον αυτό που περιγράφουν, οι ίδιοι κατάφεραν να διεισδύσουν ευκολότερα, καθώς η Ελισάβετ Λαλουδάκη κατάγεται από εκεί. «Στη δική μας περίπτωση λοιπόν η κάμερα δεν ήταν εισβολέας. Τα σπίτια ήταν ανοιχτά, οι κουβέντες ελεύθερες, ο χώρος άπλετος. Οι απαιτήσεις μας περιορισμένες στο ελάχιστο: τους ζητήσαμε όχι να μιλήσουν για τη γλώσσα αλλά να μιλήσουν τη γλώσσα, δηλαδή να μας επιτρέψουν να δείξουμε τον κόσμο τους», προσθέτουν".

Μ. Κουζινοπούλου
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Δεν υπάρχουν σχόλια: